28/03/2024
ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ | Παρασκευή 13 Σεπτεμβρίου 2019 - 17:46

«Έφυγε» ο Νάνος Βαλαωρίτης

Ο σημαντικός σουρεαλιστής ποιητής άφησε την τελευταία του πνοή στα 98 του χρόνια * Ανακοίνωση από τον ΣΥΡΙΖΑ

Σε ηλικία 98 ετών άφησε την τελευταία του πνοή το βράδυ της Πέμπτης (12/9) ο Νάνος Βαλαωρίτης.

Την είδηση για τον θάνατο ενός εκ των πιο σπουδαίων σουρεαλιστών ποιητών της Ελλάδας έκανε γνωστή μέσω Facebook ο ποιητής και εκδότης Ντίνος Σιώτης, γράφοντας: «Χθες βράδυ χάσαμε τον Νάνο, τον Νάνο τον Βαλαωρίτη, τον Νάνο όλων μας, τον Νάνο που σημάδεψε όσο λίγοι, με τις πολλές του ιδιότητες, τα ελληνικά γράμματα. Έφυγε πλήρης ποίησης και ημερών στα 98 του χρόνια, αφού έζησε μια πλούσια σε πολλά αγαθά ζωή. Γενναίος, αιρετικός, απρόβλεπτος, όπως αρμόζει στους γνήσιους σουρεαλιστές, άφησε τα ίχνη του να τα ακολουθούμε όσο μπορούμε».

Η οικογένειά του έγραψε: «Με μεγάλη μας θλίψη, ανακοινώνουμε το θάνατο του πατέρα μας, Νάνου Βαλαωρίτη. Πήγε να συναντήσει την αγαπημένη του σύζυγο Μαρία. Η ημερομηνία της κηδείας θα ανακοινωθεί σύντομα».

Γεννήθηκε στη Λωζάνη της Ελβετίας και ήταν δισέγγονος του ποιητή Αριστοτέλη Βαλαωρίτη. Από την μητέρα του ήταν εγγονός του εφοπλιστή και πολιτευτή των Σπετσών Ιωάννη Λεωνίδα. Σπούδασε νομικά και φιλολογία στα πανεπιστήμια των Αθηνών, του Λονδίνου, και στην Σορβόνη. Πρωτοδημοσίευσε ποιήματα στα Νέα Γράμματα το 1939.

Το 1944 δραπέτευσε απ' την γερμανοκρατούμενη Ελλάδα μέσω του Αιγαίου στην Τουρκία, από εκεί στη Μέση Ανατολή και τελικά στην Αίγυπτο όπου συνάντησε τον Σεφέρη ο οποίος τότε ήταν μαζί με την εξόριστη ελληνική κυβέρνηση στο Κάιρο. Το 1944 μετά από προτροπή του Σεφέρη ο Βαλαωρίτης ταξίδεψε στο Λονδίνο για να βοηθήσει στην ανάπτυξη λογοτεχνικών δεσμών μεταξύ Ελλάδας και Βρετανίας. Συνάντησε τους Τ.Σ. Έλιοτ, Γ.Χ. Όντεν, Ντύλαν Τόμας και εργάστηκε στο BBC. Εκτός από τη μελέτη αγγλικής λογοτεχνίας στο πανεπιστήμιο του Λονδίνου, έκανε και μεταφράσεις Ελλήνων μοντερνιστών ποιητών, μεταξύ των οποίων του Ελύτη και του Εμπειρίκου. Το 1947 κυκλοφόρησε την Τιμωρία των Μάγων, την πρώτη του ποιητική συλλογή, στο Λονδίνο. Από το 1954 μέχρι το 1960 συμμετείχε στην ομάδα των σουρεαλιστών του Παρισιού. Στο Παρίσι γνώρισε την μελλοντική σύζυγό του, την Αμερικανίδα Μαρί Γουίλσον.

Το 1960 επέστρεψε στην Ελλάδα, και ανάμεσα 1963 και 1967 ήταν ο εκδότης και διευθυντής του λογοτεχνικού περιοδικού Πάλι. Όταν η χούντα κατέλαβε την εξουσία το 1967, αποφάσισε να αυτοεξοριστεί. Από το 1968 βρέθηκε στις ΗΠΑ όπου και δίδαξε συγκριτική λογοτεχνία και δημιουργικό γράψιμο στο πανεπιστήμιο του Σαν Φρανσίσκο. Εκεί παρέμεινε για 25 χρόνια.

Το 1983 βραβεύτηκε με το Α' Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τη συλλογή του Μερικές Γυναίκες. Το 1976 είχε επίσης αρνηθεί την πρόταση να γίνει αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών). Το Δεκέμβριο του 2009 του απονεμήθηκε το Μεγάλο Βραβείο Λογοτεχνίας για το σύνολo του έργου του.

ΣΥΡΙΖΑ: «Αποχαιρετούμε έναν ανήσυχο ποιητή, έναν μαχητικό διανοούμενο, έναν ενεργό πολίτη»

Ανακοίνωση για την απώλεια εξέδωσε και ο ΣΥΡΙΖΑ, κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στο ποιητικό και όχι μόνο έργο του, αλλά και την απόφασή του να αυτοεξοριστεί.

Αναλυτικά η ανακοίνωση: «Αποχαιρετώντας τον Νάνο Βαλαωρίτη αποχαιρετούμε έναν ανήσυχο ποιητή, έναν μαχητικό διανοούμενο, έναν ενεργό πολίτη.

Η συναρπαστική διαδρομή του Νάνου Βαλαωρίτη και το πλούσιο έργο του υπενθυμίζουν τις αστείρευτες δημιουργικές δυνατότητες μιας γενιάς ανθρώπων που αναδύθηκε μέσα από τις μεγάλες περιπέτειες του ελληνικού 20ου αιώνα. Η υπερρεαλιστική γραφή και το διανοητικό πρόταγμά του συνδέθηκε και συνομίλησε με διεθνή ρεύματα σκέψης έχοντας ταυτόχρονα ως σταθερό σημείο αναφοράς τους όρους της πνευματικής δημιουργίας στην Ελλάδα. Η απόφασή του να αυτοεξοριστεί στα χρόνια της δικτατορίας των συνταγματαρχών, οι πυκνές παρεμβάσεις του στο δημόσιο λόγο και η αποδοκιμασία του μονόδρομου της νεοφιλελεύθερης σκέψης, η συμπόρευσή του με τις ιδέες της ριζοσπαστικής οικολογίας υπογραμμίζουν τη διαρκή αναζήτηση ενός προγράμματος χειραφέτησης και δημοκρατίας.

Το έργο και η σκέψη του Νάνου Βαλαωρίτη θα παραμείνουν σημεία αναφοράς για όλους και όλες μας».

Μοιραστείτε το: