Ισόβια δεσμά με την μπάλα!

Τι είναι, τελικά, η μπάλα; Αγάπη; Μίσος; Αφοσίωση; Χαρά; Πόνος; Σίγουρα πάθος για όσους έχουν μυηθεί στον κόσμο της και την απολαμβάνουν ή την υπηρετούν από το πόστο του ποδοσφαιριστή, του προπονητή ή έστω του απλού φιλάθλου.

Δεν το λέμε εμείς. Το λέει όλος ο καλός ο κόσμος. Άνθρωποι που συνέδεσαν τη ζωή τους με το «βασιλιά των σπορ» ή που διακρίθηκαν σε άλλους τομείς της κοινωνικής και της πολιτικής ζωής, ακόμα και στις τέχνες και τα γράμματα. Αντιλήφθηκαν την ουσία του και κατά καιρούς την εξέφρασαν με λόγια ή έργα.

Βρήκαμε, λοιπόν, τη διάθεση να μαζέψουμε κάποιες από τις κορυφαίες ατάκες όλων των εποχών που έχουν ακουστεί για το ποδόσφαιρο, δίνοντας έμφαση στις φράσεις που υποδηλώνουν την αγάπη ή την… εξάρτηση από την μπάλα ή καταδεικνύουν την αξία της. Δεν περιοριστήκαμε απλά στην καταγραφή των δηλώσεων. Επειδή έχει σημασία και ποιος μιλάει και τι πρεσβεύει και πού ανήκει, έχουμε δυο λόγια και για τους εμπνευστές τους. Ποδοσφαιριστές, προπονητές, συγγραφείς, διανοούμενοι, ακόμα και φιλόσοφοι (προτιμήσαμε τους ξένους) κάνουν παρέλαση παρακάτω και υποκλίνονται με το δικό τους τρόπο στη «στρογγυλή θεά», στο κοινωνικό φαινόμενο με τα πολλαπλά πρόσωπα που ενώνει και διαχωρίζει πλήθη, πόλεις, ακόμα και χώρες ολόκληρες.

Κι όμως, έμειναν στην ιστορία

Η φράση: «Μου είπαν κάποιοι ότι οι επαγγελματίες παίκτες είναι σκλάβοι του ποδοσφαίρου. Ωραία, αν το να παίζεις ποδόσφαιρο είναι σκλαβιά, να μου επιβάλετε ποινή ισόβιας κάθειρξης».

Είπε: Ο Σερ Μπόμπι Τσάρλτον. Συνέδεσε τη ζωή του με το άθλημα και τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ (άντε και με την Εθνική Αγγλίας). Θρύλος των «κόκκινων διαβόλων», του παγκόσμιου ποδοσφαίρου και με βαρύνουσα γνώμη. Σερ… άλλωστε.

Η φράση: «Μέσα στη ζωή, ένας άνδρας μπορεί να αλλάξει συζύγους, πολιτικές ή θρησκευτικές πεποιθήσεις, αλλά ποτέ δεν αλλάζει την αγαπημένη του ομάδα».

Είπε: Ο Εντουάρντο Γκαλεάνο, ο μεγάλος Ουρουγουανός συγγραφέας και δημοσιογράφος με τις φιλελεύθερες, δημοκρατικές ιδέες και την αγάπη για τη Λατινική Αμερική. Έγραψε για το ποδόσφαιρο, αντιλήφθηκε την πλήρη ουσία του και την κατέγραψε γλαφυρά, ειδικά στα «χίλια πρόσωπα του ποδοσφαίρου».

Η φράση: «Μια ποδοσφαιρική ομάδα είναι σαν μια όμορφη γυναίκα. Αν δεν της το λες, ξεχνά ότι είναι όμορφη».

Είπε: Ο Αρσέν Βενγκέρ, το αφεντικό της Άρσεναλ, και δεν χρειάζεται περαιτέρω σχόλια… Μόνο ότι πρόσφατα χώρισε με τη σύζυγό του… Με την μπάλα, όμως, παραμένει δεσμευμένος.

Η φράση: «Το να λένε ότι οι άνδρες πληρώνουν για να βλέπουν 22 μισθοφόρους να κλοτσούν μια μπάλα είναι σαν να λένε ότι το βιολί είναι ένα κομμάτι ξύλο με χορδές και ότι ο Άμλετ είναι ένα χαρτί και μελάνι». 

Είπε: Ο Τζον Μπόιντον Πρίστλι, Άγγλος συγγραφέας, σεναριογράφος και παραγωγός ταινιών, που έζησε από το 1894 έως το 1984. Για τα έργα του μιλούσε ακόμα και ο Τσόρτσιλ. Αν φανταστείτε ότι είπε αυτά τα λόγια κάπου στα μέσα της ζωής του, σκεφτείτε πόσο έξω πέφτουν οι επικριτές του ποδοσφαίρου που μιλούν ακόμα και σήμερα για το τόπι που κλοτσούν 22 πάμπλουτοι…

Η φράση: «Η επιτυχία δεν είναι τύχη. Είναι σκληρή δουλειά, επιμονή, μάθηση, θυσία και πάνω απ’ όλα αγάπη για αυτό που κάνεις ή μαθαίνεις να κάνεις».

Είπε: Ο μεγαλύτερος θρύλος της μπάλας, ο Πελέ… Αν και συνήθως είναι άστοχος στις δηλώσεις του, η παραπάνω φράση του πλησιάζει τον ορισμό της ποδοσφαιρικής επιτυχίας.

Η φράση: «Το ποδόσφαιρο είναι το μπαλέτο των μαζών».

Είπε: Ο Ντμίτρι Σοστακόβιτς. Πρόκειται για το μεγάλο Ρώσο μουσικό και συνθέτη (1906-1975). Δημοφιλέστατος στη Σοβιετική Ένωση, αλλά, εξαιτίας αυτής της δημοτικότητας που φόβισε τον Στάλιν, αποκηρύχθηκε από το Κόμμα. Αγαπούσε το ποδόσφαιρο, ενίοτε μάλιστα το υπηρετούσε και ως διαιτητής. Ήταν φίλος της Ζενίτ Αγίας Πετρούπολης. Έγραψε για την μπαλίτσα το έργο «Η Χρυσή εποχή» το 1930, αφηγούμενος τις περιπέτειες μια σοβιετικής ομάδας στην παρηκμασμένη, καπιταλιστική Δύση. Ως κομμουνιστής, θεωρούσε το ποδόσφαιρο αλληλένδετο με την κοινωνία και την ψυχαγωγία των μαζών.

Η φράση: «Οι ποδοσφαιρικές ταραχές σκοτώνουν το πολύ δεκάδες ανθρώπους. Οι ιδεολογικές ταραχές των “διανοούμενων”, όμως, σκοτώνουν εκατομμύρια».

Είπε: Ο Τζον Τζέι ΜακΚάρθι, Αμερικανός πολιτικός του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος. Έζησε στη Νεμπράσκα από το 1857 έως το 1943 και βρήκε την ποδοσφαιρική βία για να την παραλληλίσει με τη βία των νέων στην εποχή των αναπτυσσόμενων με φανατισμό και ορμή ιδεολογιών.

Η φράση: «Όπως λέει η Βίβλος, οι πέντε μέρες αφιερώνονται στην εργασία. Η έβδομη στον Κύριο Θεό σου. Και η έκτη είναι για ποδόσφαιρο».

Είπε: Ο Άγγλος (κωμικός κυρίως και θεατρικός) συγγραφέας και μουσικοσυνθέτης Άντονι Μπούργκες (1917-1993) με πολύ μεγάλη παραγωγή σε βιβλία και συνθέσεις.

Η φράση: «Το διεθνές ποδόσφαιρο είναι η συνέχεια του πολέμου με άλλη σημασία».

Είπε: Ο Έρικ Άρθουρ Μπλερ ή, αλλιώς, ο γνωστός τοις πάσι Τζορτζ Όργουελ, ο ξεχωριστός Άγγλος συγγραφέας, δημοσιογράφος, σχολιογράφος κ.λπ. Ανατρεπτικός, ως συνήθως, ο άνθρωπος που προέβλεψε την εποχή του «big brother» του 2000 από το 1945. Αν θυμηθείτε τι γίνεται στους αγώνες Γερμανία - Αγγλία, Ρουμανία - Ουγγαρία, Αργεντινή - Βραζιλία, Αγγλία - Αργεντινή, Τουρκία - Ελλάδα, Κύπρος - Τουρκία, Ιράκ - ΗΠΑ, Ρωσία - ΗΠΑ, Αίγυπτος - Ισραήλ κ.λπ., αντιλαμβάνεστε το νόημα της φράσης του. Πέθανε το 1950 και ίσως να μην είχε δει καμία από τις παραπάνω αναμετρήσεις, αλλά τις είχε προβλέψει…

Η φράση: «Γνωρίζω περισσότερα για το ποδόσφαιρο, παρά για την πολιτική».

Είπε: Ο Τζέιμς Χάρολντ Γουίλσον (1916-1995). Ποιος ήταν αυτός; Διετέλεσε μέχρι και πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου από το 1964 έως το 1970…

Η φράση: «Οι ρίζες της ποδοσφαιρικής φυλής μας βρίσκονται βαθιά στο αρχέγονο παρελθόν μας».

Είπε: Ο Ντέσμοντ Τζον Μόρις, ο Άγγλος ζωολόγος, κοινωνιολόγος με έργο στην ανθρώπινη κοινωνιο-βιολογία και ζωγράφος. Έκαστος στο είδος του, λοιπόν… Είδε το ποδόσφαιρο από την οπτική γωνία του αρχέγονου ανθρώπινου ενστίκτου.

Η φράση: «Είμαι ροκ σταρ γιατί δεν θα μπορούσα να γίνω σταρ του ποδοσφαίρου».

Είπε: Ο διάσημος Ροντ Στιούαρτ, που υποστηρίζει την Άρσεναλ. Στα νιάτα του ήταν αρχηγός της ομάδας του στο σχολικό πρωτάθλημα.

Η φράση: «Το ποδόσφαιρο είναι μια τέχνη που βρίσκεται στο κέντρο της κουλτούρας μας, πολύ περισσότερο από κάθε άλλη που έχει αναγνωρίσει το συμβούλιο τεχνών».

Είπε: Η Ζερμέν Γκριρ, Αυστραλέζα ακαδημαϊκός, συγγραφέας και δημοσιογράφος. Πού να ήταν και πιο ανεπτυγμένο το ποδόσφαιρο στην Ωκεανία…

Η φράση: «Το πρόβλημα με τους διαιτητές είναι ότι ξέρουν καλά τους κανόνες, αλλά δεν γνωρίζουν το παιχνίδι».

Είπε: Ο μέγιστος προπονητής - αναμορφωτής της Λίβερπουλ Μπιλ Σάνκλι (1913-1981). Μέγας γνώστης της μπάλας, δεν χρειάζεται να πούμε κάτι παραπάνω γι’ αυτόν. Ξεστόμισε αυτά τα λόγια στις αρχές της δεκαετίας του ’70, αλλά αφιερώνονται ακόμα και στους σημερινούς διαιτητές που αισθάνονται… εξουσία.

Η φράση: «Η Αγγλία προσέλαβε έναν προπονητή που μιλά αγγλικά καλύτερα απ’ ό,τι οι ποδοσφαιριστές της».

Είπε: Ο εμβληματικός προπονητής Μπράιαν Κλαφ, όταν ο Σουηδός Σβεν Γκόραν Έρικσον έγινε ο πρώτος μη Βρετανός τεχνικός της Εθνικής Αγγλίας. Είπατε κάτι για το μορφωτικό επίπεδο των Άγγλων ποδοσφαιριστών;

Η φράση: «Αυτός που εφηύρε το ποδόσφαιρο θα πρέπει να λατρεύεται σαν Θεός».

Είπε: Ο Ούγκο Σάντσεζ, ο Μεξικανός φορ που διέπρεψε στη Ρεάλ από το 1985 έως το 1992 (164 γκολ σε 207 συμμετοχές). Ακόμα θυμόμαστε τη διάσημη εναέρια «κωλοτούμπα» στους πανηγυρισμούς του. Η καριέρα του διήρκεσε 25,5 χρόνια. Πλέον κάνει τον προπονητή σε ομάδες παλαιμάχων. Τόση αγάπη για το άθλημα…

Η φράση: «Στην Ευρώπη ζείτε διαφορετικά. Τρώτε ποδόσφαιρο, αναπνέετε ποδόσφαιρο, πίνετε ποδόσφαιρο…».

Είπε: Ο Τόμας Ντούλεϊ, παλιός αρχηγός της εθνικής ομάδας των ΗΠΑ, τον καιρό που στην άλλη άκρη του Ατλαντικού έπαιζαν μπάλα μόνο οι «χαμηλού επιπέδου» μετανάστες.

Η φράση: «Δεν χρειάζεται να ήσουν άλογο για να γίνεις αναβάτης».

Είπε: Ο Αρίγκο Σάκι, ο προπονητής που συνέδεσε το όνομά του με τη φοβερή Μίλαν των Ολλανδών (Φαν Μπάστεν, Ράικαρντ, Γκούλιτ). Ο ιταλικός Τύπος έκρινε μικρό το παράστημά του πριν αναλάβει τους «ροσονέρι», επειδή δεν είχε να επιδείξει κάτι σημαντικό νωρίτερα στην καριέρα του. Και απάντησε στα λεγόμενα με την παραπάνω έξυπνη σκέψη. Δίκιο είχε εκ του λαμπρού του αποτελέσματος. Δημιούργησε μια από τις καλύτερες ομάδες όλων των εποχών.

Η φράση: «Το ποδόσφαιρο είναι ένα απλό παιχνίδι: 22 άνδρες κυνηγούν μια μπάλα για 90 λεπτά και στο τέλος κερδίζουν οι Γερμανοί».

Είπε: Κάθε μέρα και μια ατάκα έχει ο μεγάλος Γκάρι Λίνεκερ, πάλαι ποτέ αστέρας της Τότεναμ και της Εθνικής Αγγλίας, αλλά αυτή έμεινε στην ιστορία… Την ανέφερε το 1990 μετά την ήττα της Αγγλίας στα ημιτελικά του Μουντιάλ από τη Γερμανία (στα πέναλτι). Πλέον, είναι τηλεοπτικός αστέρας, σχολιαστής αγώνων και προσώπων, πάντα με χιούμορ και εντυπωσιακή ευστοχία.

Η φράση: «Δεν γίνεται κάθε μέρα να είναι Κυριακή. Υπάρχουν και οι Δευτέρες και οι Τρίτες…».

Είπε: Ο Ζορζ Γουεά, ο μεγάλος επιθετικός της Μίλαν της δεκαετίας του ’90, που μετά το τέλος της καριέρας του έγινε ακτιβιστής για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Αφρική και στην πορεία εξελέγη στην πολιτική ζωή της πατρίδας του, της Λιβερίας.

Η φράση: «Αν είσαι γύρω από το πέναλτι και δεν ξέρεις τι να κάνεις την μπάλα, στείλε τη στα δίχτυα και σκέψου μετά τι επιλογές είχες».

Είπε: Ο Μπομπ Πέισλι, όταν συμβούλευε τους παίκτες της Λίβερπουλ από το 1959 έως το 1983, οπότε θήτευσε στον πάγκο της είτε ως βοηθός είτε ως πρώτος προπονητής…

Η φράση: «Σε έναν ποδοσφαιρικό αγώνα, τα πάντα περιπλέκονται από την παρουσία της αντίπαλης ομάδας».

Είπε: Ο Γάλλος Ζαν Πολ Σαρτρ, κατά πολλούς ο κορυφαίος φιλόσοφος του 20ού αιώνα. Παρότι γεννήθηκε και μεγάλωσε σε αστική οικογένεια, απέκτησε αριστερές ιδέες και αγωνίστηκε γι’ αυτές μέχρι το τέλος της ζωής του. Ακόμα μια τεράστια παγκόσμιας εμβέλειας προσωπικότητα αφιέρωσε χρόνο και φαιά ουσία για να φιλοσοφήσει για την μπαλίτσα…

Η φράση: «Στο ποδόσφαιρο η χειρότερη τύφλωση είναι το να βλέπεις μόνο την μπάλα».

Είπε: Ο Νέλσον Φαλκάο Ροντρίγκεζ (1912-1980), ο Βραζιλιάνος σεναριογράφος, δημοσιογράφος και συγγραφέας. Στη «χώρα του καφέ» όλος ο κόσμος βλέπει το ποδόσφαιρο πολύ βαθιά, σαν προπονητής. Δεν γίνεται να απέχει ένας προικισμένος με αγάπη για τη γνώση και την επικαιρότητα άνθρωπος των γραμμάτων.

Η φράση: «Η μπάλα είναι στρογγυλή, το ματς διαρκεί 90 λεπτά και όλα τα υπόλοιπα είναι απλά θεωρία».

Είπε: Ο Σεπ Χερμπέργκερ (1897-1977). Θήτευσε συνολικά 24 χρόνια στην Εθνική Γερμανίας ως προπονητής και έναν στην Άιντραχτ Φρανκφούρτης. Δικό του δημιούργημα είναι το λεγόμενο «Θαύμα της Βέρνης», δηλαδή η μεγάλη ομάδα των «πάντσερ» που κατέκτησε το Μουντιάλ το 1954. Προφανώς δεν είπε τίποτα το σπουδαίο, αλλά πολλές φορές τα απλά γίνονται δυσκολότερα κατανοητά από τα σύνθετα.

Η φράση: «Είναι προτιμότερο να κερδίζεις 10 φορές με 1-0, παρά μόνο μία με 10-0».

Είπε: Ο Βόσνιος προπονητής Βαχίντ Χαλίλχοτζιτς. Γι’ αυτό με εξαίρεση τη Λιλ, στην οποία εργάστηκε από το 1998 έως το 2002, δεν έχει μείνει σε καμία ομάδα για περισσότερο από δύο χρόνια…

Η φράση: «Τα πρώτα 90 λεπτά είναι τα πιο σημαντικά».

Είπε: Ακόμα ένας Σερ του αγγλικού ποδοσφαίρου, ο Μπόμπι Ρόμπσον, απάντησε έτσι όταν ένας εκπρόσωπος του Τύπου έκανε το λάθος να τον ρωτήσει ποιο χρονικό σημείο του αγώνα απαιτεί μεγαλύτερη προσοχή…

Η φράση: «Κάθε ντεσαβαντάζ έχει το αβαντάζ του».

Είπε: Ο Γιόχαν Κρόιφ, εκ των κορυφαίων πρεσβευτών του αθλήματος είτε ως παίκτης είτε ως προπονητής.

Η φράση: «Δεν είμαι θρήσκος. Στην Ισπανία βλέπεις 22 παίκτες να κάνουν το σταυρό τους πριν μπουν στο γήπεδο. Αν οι προσευχές έφερναν αποτέλεσμα, όλοι οι αγώνες θα έπρεπε να τελείωναν ισόπαλοι».

Είπε: Πάλι ο Γιόχαν Κρόιφ… Τον άκουσε άραγε ο Άγγελος Αναστασιάδης;

ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΜΟΥΡΤΟΣ