28/03/2024
ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ | Τρίτη 1 Οκτωβρίου 2019 - 23:02

Εγκαινιάστηκε το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή

Παρόντες μεταξύ άλλων Μητσοτάκης και Παυλόπουλος * Όσα είπαν και ο χαιρετισμός της Μενδώνη

Ένα μουσείο - κόσμημα εγκαινιάστηκε το πρωί της Τρίτης (1/10) στο Παγκράτι. Το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή είναι πλέον έτοιμο να υποδεχθεί το κοινό στην οδό Ερατοσθένους.

Στο ολοκαίνουργιο μουσείο εκτίθενται περίπου 180 έργα και αντικείμενα της μοναδικής συλλογής και θα είναι ανοικτό για το κοινό από την Τετάρτη (2/10).

Παρόντες στα εγκαίνια ήταν μεταξύ άλλων ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, μαζί με τη σύζυγό του, Μαρέβα.

«Έργα που έπρεπε για να τα δεις να ταξιδέψεις σε πολλές πρωτεύουσες είναι πια στην Αθήνα, στο Παγκράτι», σχολίασε ο πρωθυπουργός, συμπληρώνοντας ότι η σπάνια συλλογή του Βασίλη και της Ελίζας Γουλανδρή περιλαμβάνει πολλά διαφορετικά καλλιτεχνικά ρεύματα και σπουδαίους εικαστικούς του 20ού και του 21ου αιώνα, κατονομάζοντας αρκετούς από αυτούς.

Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έκανε λόγο για «ένα όραμα και έργο ζωής, του Βασίλη και της Ελίζας Γουλανδρή, που παίρνει σάρκα και οστά».

Παράλληλα, υπογράμμισε την ανάγκη να διασφαλίσουμε, καθένας στο μέτρο που του αναλογεί, τη λειτουργία αυτού του εμβληματικού μουσείου και αναφέρθηκε στο τεράστιο και πολύπλευρο έργο του Βασίλη και της Ελίζας Γουλανδρή, καθώς και στην προσφορά τους στην Τέχνη.

Συγκεκριμένα, υπενθύμισε ότι ακολούθησε και προεξέτεινε με μεγάλη επιτυχία τη μοναδική παράδοση των εφοπλιστών, η οποία συνέβαλε τα μέγιστα στο να μπουν τα θεμέλια και να κατακτήσει η ελληνική εμπορική ναυτιλία την παγκόσμια κορυφή, ενισχύοντας παραλλήλως, με καθοριστικό τρόπο, την εθνική μας οικονομία.

Μάλιστα, συμπλήρωσε ότι στο πεδίο της Τέχνης κάλλιστα ο Βασίλης και η Ελίζα Γουλανδρή πληρούν όλες τις προϋποθέσεις, ώστε να τους αναγνωρίζονται τα διακριτικά του σύγχρονου «Μαικήνα», καθώς «η ανεκτίμητης αξίας συλλογή έργων σύγχρονης Τέχνης με ποιοτικά χαρακτηριστικά μοναδικότητας -και δη σε παγκόσμια κλίμακα- αποτέλεσε και αποτελεί την αντηρίδα, πάνω στην οποία στηρίζεται το έργο του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή».

Κλείνοντας τον χαιρετισμό του, απέτισε «τον οφειλόμενο φόρο τιμής στη μνήμη αλλά και στο παράδειγμα που μας κληροδότησαν ο Βασίλης και η Ελίζα Γουλανδρή» και ευχήθηκε «αυτό το υπόδειγμα προσφοράς και ήθους να χαράζει και να φωτίζει δρόμους χρέους, τους οποίους θα ακολουθήσουν και άλλοι, πολλοί, άξιοι μιμητές».

Η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, απηύθυνε τον εξής χαιρετισμό: «Τα εγκαίνια του νέου Μουσείου του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, στην Αθήνα, είναι αναμφισβήτητα ένα από τα μεγαλύτερα καλλιτεχνικά γεγονότα της χώρας των τελευταίων ετών. Είναι  γιορτή για την Αθήνα, καθώς η πόλη αποκτά ένα σπουδαίο μουσείο, με μια συλλογή σπάνια, σε παγκόσμιο επίπεδο.

Ένα πολύτιμο απόκτημα για τον ελληνικό πολιτισμό και έναν σημαντικό πόλο έλξης για τους επισκέπτες της Αθήνας. Είναι μια ημέρα δικαιολογημένης συγκίνησης και περηφάνιας για το Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή. Οι άνθρωποί του, με επικεφαλής την Πρόεδρο, Fleurette Καραδόντη, και τον διευθυντή του Μουσείου, Κυριάκο Κουτσομάλλη, βλέπουν πλέον να έχει ολοκληρωθεί με απόλυτη επιτυχία το όνειρο δεκαετιών των ιδρυτών του, έπειτα από δυσκολίες, εμπόδια, αγωνίες.

Ο Βασίλης και η Ελίζα Γουλανδρή υπήρξαν πολίτες του κόσμου, πατριώτες και φιλότεχνοι. Ανάμεσα στο πλήθος των τιμών που έλαβαν από το ελληνικό και το γαλλικό κράτος, ξεχωρίζει το Αργυρούν Μετάλλιο, που απένειμε η Ακαδημία Αθηνών, στην Ελίζα Γουλανδρή δια «Φιλοπατρία και Φιλοκαλία» Και με Φιλοπατρία και Φιλοκαλία, μετέχοντες και οι δύο της Ελληνικής Παιδείας, υπηρέτησαν την πατρίδα μας αφήνοντας πίσω τους μοναδικό  αποτύπωμα.

Ο Βασίλης και η Ελίζα Γουλανδρή λάτρεψαν την Τέχνη, αφιέρωσαν τη ζωή τους στην Τέχνη, την έκαναν κομμάτι της ζωής και της καθημερινότητάς τους.

Καθ' όλη τη διάρκεια της κοινής τους ζωής δημιούργησαν τη συλλογή τους με κριτήριο την αγάπη τους για το καλλιτεχνικό έργο και τον δημιουργό. Αποφασιστική για κάθε τους επιλογή ήταν η αγάπη και το πάθος τους για την καλλιτεχνική δημιουργία. Παράλληλα, όμως, δεν άφηναν τίποτα στην τύχη. Το γεγονός άλλωστε ότι η συλλογή τους έχει μια απόλυτη συνοχή επιβεβαιώνει το γεγονός ότι καμία επιλογή δεν ήταν τυχαία. Πάντοτε προσπαθούσαν να αποκτήσουν πληροφορίες για το κάθε έργο, ακόμα και να γνωρίσουν από κοντά τους καλλιτέχνες, πριν προχωρήσουν σε οποιαδήποτε αγορά, γεγονός που έδειχνε μια ιδιαίτερη ευαισθησία στην προσέγγιση της τέχνης. Δεν ήταν απλώς συλλέκτες, που συγκέντρωναν έργα, για να τα αποθηκεύσουν σε μια συλλογή κλειστή και απροσπέλαστη.

Έζησαν με τα έργα τους. Έζησαν με τους δημιουργούς. Με τον Σαγκάλ, και τον  Μπαλτίς, τον Καρτιέ-Μπρεσόν, με όλα τα επίλεκτα  μέλη του κύκλου τους στο Παρίσι και στην Ελβετία.

Η προσέγγιση τους στην Τέχνη ακουμπούσε πάνω απ' όλα, στο προσωπικό τους κριτήριο, αλλά και στη σχέση που ανέπτυσσαν με τους καλλιτέχνες αναζητώντας και την παραμικρή λεπτομέρεια για κάθε νέο έργο που κοσμούσε τη συλλογή τους. Το αποτέλεσμα είναι, αυτή η συλλογή, η καλλιτεχνική αξία της οποίας είναι ανεκτίμητη, να διαθέτει ένα ιδιαίτερο, ένα μοναδικό χαρακτηριστικό: Είναι  μια συλλογή συναισθηματική, δηλώνοντας την προσωπική  ματιά των συλλεκτών για την Τέχνη και την μεγάλη αγάπη τους για το καλλιτεχνικό έργο και τους καλλιτέχνες.

Ο Βασίλης και η Ελίζα Γουλανδρή με κεντρικό πυρήνα έργα ζωγράφων της Παρισινής Σχολής, συγκέντρωσαν έναν πλούτο έργων που θα ζήλευε κάθε σημαντικό μουσείο Τέχνης στον κόσμο. Λίγα Ιδρύματα στον κόσμο έχουν το προνόμιο να διαθέτουν έργα του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου, του Βαν Γκογκ, του Γκωγκέν, του Μονέ, του Σεζάν, του Πικάσο, του Ροντέν, του Καντίνσκι, του Τουλούζ-Λοτρέκ, του Μπέικον, του Λίχτενσταϊν και πολλών ακόμη δημιουργών, που έχουν σημαδέψει την ιστορία της Τέχνης.

Η λίστα καλλιτεχνών είναι μακρά και πολύ δύσκολα μπορεί κάποιος να παραλείψει ονόματα. Και δίπλα σε αυτά, τα σχεδόν μυθικά ονόματα της Τέχνης, βρίσκεται ένα πανόραμα των Ελλήνων δημιουργών του 20ού αιώνα, από τον Χατζηκυριάκο-Γκίκα, τον Παρθένη, τον Μόραλη και τον Μπουζιάνη, μέχρι τον Τσαρούχη, τον Τέτση και τον Κουνέλλη. Η θετική τους στάση απέναντι στην εγχώρια καλλιτεχνική δημιουργία δηλώνεται εμφατικά από την επιθυμία τους να συνεχίσει το Ίδρυμα να αγοράζει έργα Ελλήνων καλλιτεχνών, αλλά και να ενισχύει την σύγχρονη καλλιτεχνική δημιουργία με την χορήγηση  υποτροφιών.  

Το 1979, ο Βασίλης και η Ελίζα Γουλανδρή ίδρυσαν στη Χώρα της Άνδρου, τη γενέτειρα των Γουλανδρήδων, το πρώτο μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στην Ελλάδα. Η Άνδρος γίνεται ένας διεθνής, ετήσιος, προορισμός για το φιλότεχνο κοινό. Και αυτό οφείλεται στη συνέπεια και στην άκρα προσοχή, με την οποία σχεδιάζονται οι εκθέσεις και παρουσιάζονται στο κοινό. Παράλληλα, δημιούργησαν ένα Ίδρυμα με έδρα την  Αθήνα, στο οποίο παραχώρησαν την συλλογή τους -γεγονός μάλλον σπάνιο.

Είχαν όμως πάντα το όραμα να προσφέρουν στην Ελληνική πρωτεύουσα και ένα άλλο μεγάλο Μουσείο που θα στέγαζε το σύνολο της συλλογής τους. Ήθελαν το Μουσείο αυτό να βρίσκεται στο κέντρο της πόλης, έτσι ώστε να είναι εύκολα προσβάσιμο και να μπορεί ο μέγιστος αριθμός ανθρώπων να θαυμάσει αυτά τα σπάνια έργα. Δυστυχώς δεν μπόρεσαν να δουν το όνειρό τους να γίνεται πραγματικότητα. Αμφιλεγόμενες νοοτροπίες και βαθιές ιδεοληψίες έθεσαν πολυεπίπεδα εμπόδια. Τελικά, ως τελευταία προσπάθεια, σύμφωνα με τα λόγια του Κυριάκου Κουτσομάλλη στην συνεδρίαση του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων, στο οποίο είχα την τιμή να προεδρεύω, το 2011, αγοράστηκε το οικόπεδο μαζί με αυτό το ακίνητο που βρισκόμαστε σήμερα, επί της οδού Ερατοσθένους.

Μετά από την ομόφωνη γνωμοδότηση  του Συμβουλίου, το Υπουργείο Πολιτισμού έδωσε την έγκριση να γίνουν οι κατάλληλες εργασίες, ώστε να διασφαλιστεί η στατικότητα του διατηρητέου αυτού κτιρίου του Μεσοπολέμου, χωρίς να αλλοιωθούν τα μορφολογικά στοιχεία της πρόσοψής του, και να κατεδαφιστεί η μεταγενέστερη, άνευ ιστορικής και αρχιτεκτονικής αξίας, προσθήκη. Το Ίδρυμα ξεκίνησε το 2012 τις εργασίες για την ανακαίνιση του κτηρίου με απόλυτο σεβασμό στην ιστορία και την αρχιτεκτονική του και η συνεργασία του με τις αρμόδιες Υπηρεσίες του Υπουργείου, καθ΄ όλη την διάρκεια του έργου, υπήρξε άψογη.

Χάρη στην βαθιά πίστη στο όραμα του Βασίλη και της Ελίζας Γουλανδρή, στο μεράκι, την υπομονή και την επιμονή, έχουμε σήμερα ένα μοναδικό μουσειακό χώρο, οργανωμένο με σύγχρονες μουσειολογικές προδιαγραφές, ο οποίος επέτρεψε σε μία ανεκτίμητης αξίας συλλογή να επιστρέψει και να παρουσιαστεί στη χώρα μας.

Έτσι η Αθήνα αποκτά επιτέλους ένα σπουδαίο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης, ένα Κέντρο Πολιτισμού, που προσφέρει την ευκαιρία στους κατοίκους και τους επισκέπτες της πρωτεύουσας, να γνωρίσουν αριστουργήματα της παγκόσμιας τέχνης, ακριβώς έτσι όπως το επιθυμούσαν οι εμπνευστές του.

Το Μουσείο του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, μαζί με την Εθνική Πινακοθήκη, η οποία πρόκειται να ξανανοίξει τον Μάρτιο 2021 και το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, που θα υποδεχθεί το κοινό τον προσεχή Φεβρουάριο, βάζει την Αθήνα στον παγκόσμιο χάρτη της Μοντέρνας και Σύγχρονης Τέχνης. Τα τρία αυτά Εικαστικά Μουσεία δημιουργούν έναν μοναδικό πολιτιστικό άξονα, ένα ζωντανό πόλο μάθησης, έμπνευσης και δημιουργίας.

Τα σημερινά εγκαίνια μας κάνουν πραγματικά ευτυχείς. Είναι βέβαιο ότι το Μουσείο αυτό θα ενταχθεί αμέσως στην καθημερινότητα της πόλης, προσφέροντας στους επισκέπτες του, Έλληνες και ξένους, μια θαυμαστή περιπέτεια ανακαλύπτοντας από όροφο σε όροφο, αυτόν τον θησαυρό της παγκόσμιας Τέχνης, αλλά και στην ψυχή των δύο σπουδαίων δημιουργών του Ιδρύματος.

Η ευγνωμοσύνη μας στην Ελίζα και τον Βασίλη Γουλανδρή είναι απολύτως ειλικρινής και διαρκής.

Σας ευχαριστώ».

Μοιραστείτε το: